Ajuriaguerrako OMZ-ren berriztatze-lanak direla eta, itxura denez, hamarkada batzuetan bertan behera utzita egon den eraikinaren ganbaran, tramankulu arraro bat agertu zen, apurtuta eta hautsez beteta. Lehengo erreakzioa izan zen rotaflexaz zatitu eta txatarra bihurtzea.
Zorionez, hausnarketa sakon bat egin zen zer egiten ote zuen halako tramankuluak han eta horrek pentsaraztera eraman zuen eraikin hori lehen Amategia zela. Hautsez betetako ganbara hartako itzalpean pentsatu zen tresna hura antzinako inkubagailua izan zitekeela. Horrela izanda, balio handikoa izan zitekeen eta merezi zuen gordetzea hiriaren iragan asistentzialaren oroigarri moduan
Leioako EHUko Medikuntzaren historiaren museoarekin harremanetan jarri ziren eta pieza pisutsua interesatu egin zitzaien. A ze komeriak eraman behar izan zuen garraiolariarentzat!
Behin garbitu eta gutxi gorabehera berrosatuta, inkubagailua ematen zuena “presio negatiboko haizagailua ” zen, hau da, altzairuzko birika bat! Traste arraro haren erabilgarritasunaz badakigun arren, onartu behar dugu ez dakigula ezer Amategian izango zuen erabileraz. Agian irakurleen artean izango da aurkikuntzari buruzko azalpena eman diezagukeen norbait.
Bitartekoaren argazki batzuk eransten ditugu, Ajuriaguerran zegoen moduan; beste argazki batzuk, garbitu eta txukun jarri eta gero. Horrelako batean, bizkarra ematen, makurtuta, museoaren arduradun Anton Erkoreka. Argazki horiekin batera beste irudi bat, izugarria, polioa duten gaixo batzuen irudia, Kaliforniako ospitale batean (ca. 1953), baita museoko fitxa labur baterako loturak eta, “birika” ren
funtzionamendu primitiboari buruz eta museoari berari buruz gehiago jakin nahi duenarentzako bideo interesgarri batzuk.
O.M.